Na podstawie przeprowadzonych badań możliwe było porównanie aktualnego podejścia MŚP z branży elektromaszynowej krajów V4 z podejściem ich klientów lub potencjalnych klientów w zakresie prośrodowiskowego zarządzania jakością produktów. Główne wnioski z przeprowadzonych badań są następujące:
- MŚP z krajów V4 modyfikują produkty zgodnie z oczekiwaniami klientów oraz dążą do ciągłego podnoszenia jakości produktów twierdząc, że produkt wysokiej jakości to produkt spełniający aktualne wymagania klientów.
- MŚP z krajów V4 prowadzą działania na rzecz projakościowego i prośrodowiskowego doskonalenia produktów częściej niż raz w roku, przy czym zdecydowana większość przyznała, że działania te często łączą się, choć nie we wszystkich przedsiębiorstwach i niekoniecznie na wysokim poziomie zaawansowania.
- MŚP z krajów V4 są świadomi i posiadają aktualną wiedzę na temat wpływu swojej firmy na środowisko naturalne, jednak zdecydowanie bardziej są nastawieni na osiąganie jakości produktów satysfakcjonującej klientów, niż na ograniczanie negatywnego wpływu środowiskowego swojej działalności.
- MŚP z krajów V4 najczęściej podejmują działania proekologiczne, tj.: recykling i minimalizacja odpadów w procesach produkcyjnych, czy szkolenia, edukacja i podnoszenie świadomości; gdzie działania te podejmowane są głównie ze względu na: obowiązujące prawo (kary), troskę o dobro przyszłych pokoleń oraz ze względu na świadomość zanieczyszczeń i stan środowiska.
- MŚP z krajów V4 w podobnym stopniu wdrażają działania proekologiczne w ramach zrównoważonego rozwoju, potwierdzając, że brak chęci inwestowania w zrównoważony rozwój wynika z braku środków finansowych oraz z przekonania, że jest to inwestycja nieopłacalna.
- MŚP z krajów V4 wykorzystują w niewielkim stopniu oprogramowania komputerowe do wspomagania podejmowania decyzji jakościowych i/lub środowiskowych.
- MŚP z krajów V4 twierdzą, że najtrudniejszą częścią w procesie doskonalenia produktów i/lub zmniejszania ich negatywnego wpływu na środowisko jest dobór kryteriów ilościowych i określenie wymaganych przez klientów zmian w produktach.
- MŚP z krajów V4 w większości aspektów nie myślą podobnie jak klienci w proekologicznych obszarach poprawy jakości produktów, przy czym oczekiwania klientów w średnim stopniu wpływają na podejmowane przez te przedsiębiorstwa działania na rzecz prośrodowiskowego doskonalenia produktów.
- MŚP z krajów V4 przywiązują znacznie większą wagę niż klienci do proekologicznego podnoszenia jakości produktów.
- Stan wdrożenia systemu zarządzania środowiskowego (ISO 14001, EMAS) ma istotny wpływ na dbałość o kwestie środowiskowe w MŚP z krajów V4, jak i wpływa na udział MŚP w działaniach jakościowych i środowiskowych podczas doskonalenia produktów.
- Stan wdrożenia systemu zarządzania jakością (ISO 9001) nie wpływa na działania mające na celu minimalizowanie negatywnego wpływu na środowisko w MŚP z krajów V4.
- Do najważniejszych obszarów działalności MŚP z krajów V4, w których istotne są kwestie środowiskowe, należą: wdrażanie gospodarki odpadami, badania, projektowanie i prowadzenie prac rozwojowych (B+R) oraz produkcja.
- Najczęściej stosowanym miernikiem aktywności ekologicznej MŚP z krajów V4 jest ilość odpadów wytwarzanych na jednostkę gotowego produktu, kolejno odsetek odpadów poddanych recyklingowi, efektywność wykorzystania materiałów i energii, wady środowiskowe (np. ustalone limity zanieczyszczeń, nieplanowane uwolnienia) i liczba incydentów.
- Klienci z krajów V4 twierdzą, że producenci powinni przede wszystkim: i) umożliwiać recykling, utylizację itp., aby zwiększyć udział towaru w rynku produktów wysokiej jakości i przyjaznych dla środowiska, oraz ii) poprawić dostępności informacji w zakresie jakości i przyjazność dla środowiska oferowanych produktów.
- Najważniejszymi czynnikami determinującymi wybór produktów proekologicznych przez klientów z MŚP krajów V4 są: oczekiwane ceny produktu, wcześniejsze osobiste doświadczenia z produktem, żywotność produktu (trwałość) oraz indywidualne potrzeby klienta.
- Najmniej istotnymi czynnikami determinującymi wybór produktów proekologicznych przez klientów z MŚP krajów V4 są: okres, w którym produkt był włączony na rynek, opakowania produktów i oznakowania ekologiczne.
- Czynnikami, którymi kierują się klienci (głównie z pokolenia Z) przy wyborze rozwiązań proekologicznych produktów w MŚP z krajów V4 są: wpływy środowiskowego, determinanty związane z wiedzą i doświadczeniem oraz te oparte na marce i wizerunkach firmy.
- Młodzi klienci cenią produkty, które są pozyskiwane w sposób zrównoważony i są produkowane przy ograniczonym negatywnym wpływie na środowisko.
- Klienci bardziej świadomi potrzeby ochrony środowiska, częściej wybierają produkty przyjazne środowisku naturalnemu.
- Decyzje poszczególnych klientów dotyczące wyboru produktów przyjaznych środowisku kształtują się w dużej mierze ze względu na ich płeć, kontekst geograficzny ich zamieszkania i poziom ich wykształcenia.
Wyniki z badań mogą być pożądane nie tylko przez MŚP z krajów V4, ale także przez przedsiębiorstwa na całym świecie w celu ustalenia obecnego podejścia do projektowania i wytwarzania produktów przyjaznych środowisku.